WINTERSWIJK - Sterke vrouwen, daar is Hermi Hartjes in geïnteresseerd. Ze maakte enkele jaren geleden al eens een voorstelling over de Engelse koningin Elizabeth (de eerste, niet de huidige). Tijdens een bezoek aan haar geboortestreek zag ze in de boekenstad Bredevoort het beeldje van Hendrickje Stoffels op ’t Zand staan. Ze merkte de overeenkomsten op en ging daarom op zoek naar meer (historische) gegevens over deze vrouw.

‘Hendrickje is als twintigjarige naar Amsterdam gegaan. Ik ook. Ik vroeg me daarom af hoe het haar is vergaan, hoe dat toen is geweest en hoe zij die overgang heeft ervaren.’ In het stuk wordt Hendrickjes verhaal verteld, maar de schrijfster en haar hoofdfiguur hebben deels dezelfde reis gemaakt. 
Hermi Hartjes (ze werd geboren in Silvolde, groeide op in Winterswijk, volgde een toneelopleiding in Utrecht en is sindsdien als actrice werkzaam in Amsterdam), heeft dat historische verhaal omgezet in het solostuk ‘Hendrickje Stoffels, Rembrandts lief’. De historische gegevens rond het uit Bredevoort afkomstige meisje vormen de basis van het door Hermi Hartjes zelf geschreven verhaal. Voor een deel putte zij haar gegevens uit historisch materiaal, onder meer uitgezocht en bijeengegaard door de Bredevoortse geschiedenisvorser Henk Ruessink.

Hendrickje was de dochter van sergeant Stoffel Stoffels, die waarschijnlijk in 1646, tegelijk met één van zijn zoons, bij de explosie van het kasteel in Bredevoort om het leven is gekomen. Haar moeder hertrouwt een half jaar na de ramp met een buurman, een weduwnaar met enkele kinderen. Hendrickje vertrekt kort daarop naar Amsterdam en gaat als dienstmeid werken in het huishouden van schilder Rembrandt van Rijn.

‘Meisjes uit de Achterhoek waren toen gewild’, weet Hermi Hartjes. ‘Het waren betrouwbare, hardwerkende dienstmeiden.’ Hendrickje bleef tot haar dood in 1663 bij de schilder. Zij ‘werkte zich op’ van dienstmeid tot Rembrandts vrouw.
‘Er wordt gesuggereerd dat zij zijn grote liefde was, zijn tweede liefde na zijn eerste vrouw Saskia’, weet de actrice. 
De schilder woonde na Saskia’s overlijden met een andere vrouw samen, maar Hendrickje nam al snel die rol van eerste vrouw over. ‘Rembrandt heeft ook hele mooie portretten van haar gemaakt. Je kunt daarop heel mooi zien hoe ze ouder wordt.’ Hendrickje en Rembrandt krijgen samen een dochtertje, Cornelia. De schilder heeft al een zoon uit zijn eerste huwelijk, Titus.

Rembrandt en Hendrickje zijn waarschijnlijk ook samen op bezoek in de Achterhoek geweest, misschien zelfs beiden in Bredevoort. Hermi Hartjes kreeg van Ruessink te horen dat Hendrickjes naam staat geschreven als doopgetuige van vrienden. Dat de later wereldberoemde schilder Rembrandt zelf is meegereisd en door Bredevoort heeft gewandeld is een aanname, maar volgens Hermi Hartjes wel een logische. ‘Er is werk bekend van Rembrandt dat in Arnhem en Rhenen is gemaakt en ook een landschap dat in of in de buurt van Bredevoort zou kunnen zijn.’

Dat Hendrickje Stoffels een krachtige vrouw is geweest, blijkt uit haar optreden na het faillissement van de schilder. ‘Met Titus, zoon uit het eerste huwelijk van de schilder, neemt zij de touwtjes in handen. Ze richten een kunsthandel op, nemen Rembrandt in dienst en regelen al zijn zaken.’
Dit historische, maar door Hermi Hartjes zelf samengestelde verhaal, levert een solostuk van ongeveer één uur op, dat donderdagavond in Ons Huis in Bredevoort in première gaat. De tekst van ‘Hendrickje Stoffels, Rembrandts lief’ verschijnt wellicht later dit jaar ook nog in boekvorm. Hermi Hartjes speelt haar solostuk vanaf 1 juli tot 26 augustus elke zaterdag om 15 uur in ’t Centrum in Bredevoort. In het Parooltheater in Amsterdam speelt zij van 14 juli tot en met 20 augustus elke vrijdag-, zaterdag- en zondagavond om 21 uur.